nhau bong non

1. Nhau bong non là gì?

Nhau bong non là một cấp cứu sản khoa, diễn tiến bệnh rất nhanh gây tử vong mẹ và con. Đây là trạng thái bánh nhau bong sớm một phần hay hoàn toàn trước khi thai được sinh ra ngoài, thường là sau 20 tuần. Hiện tượng này thường bắt đầu bằng sự hình thành khối máu tụ phía sau rau, nó lớn dần lên khiến bánh rau dần tách ra khỏi thành tử cung. Cho đến khi rau rách hoàn toàn,dòng máu nuôi dưỡng thai nhi cũng bị cắt đứt, lúc này cần đưa thai ra ngoài ngay. 

Tỷ lệ mắc bệnh nhau bong non trong thai kỳ khoảng từ 0,6-1%. Nhau bong non là nguyên nhân của 10-15% trường hợp tử vong con trong 3 tháng cuối thai kỳ

2. Nguyên nhân bệnh nhau bong non?

Nguyên nhân nhau bong non chưa được biết chính xác. Bất cứ nguyên nhân nào làm vỡ mạch máu bánh nhau bám vào thành tử cung đều có thể dẫn đến nhau bong non. Khi các mạch máu bị đứt, máu chảy tạo thành huyết khối giữa bánh nhau và thành tử cung, gây bóc tách bánh nhau, tạo ra nhiều tổn thương do thiếu máu ở tử cung. Khối máu tụ lớn dần lên thì bánh nhau cũng được tách khỏi thành tử cung nhiều hơn. Trong các trường hợp nặng, tổn thương có thể lan tỏa tới các cơ quan khác như vòi trứng, buồng trứng, thận, gan, tụy,…

• Bệnh lý, chấn thương từ bên ngoài, bất thường về bánh nhau, tiếp xúc với các hóa chất độc hại trong khi mang thai, nước ối vỡ nhanh đều có thể là nguyên nhân nhau bong non. Một số trường hợp gây nhau bong non như:
• Chấn thương bụng: thường do tai nạn xe máy, hoặc bị ngã, tai nạn sinh hoạt, tai nạn lao động, hay bị đánh trực tiếp lên bụng.
• Một vài thủ thuật xâm lấn trong sản phụ khoa  gây chảy máu bánh nhau, hình thành khối máu tụ sau nhau gây nhau bong sớm trước khi chuyển dạ.

3. Triệu chứng bệnh nhau bong non?

Triệu chứng nhau bong non bao gồm:

Triệu chứng toàn thân:

Choáng: da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt, tay chân lạnh, mạch nhanh ở giai đoạn sớm, huyết áp có thể bình thường hoặc giảm nhẹ, hốt hoảng.

Triệu chứng cơ năng:

• Đau bụng: thường đau nhiều, đột ngột. Ban đầu bệnh nhân chỉ đau ở tử cung sau lan ra khắp bụng khiến bụng cứng như gỗ. Đau bụng do các cơn co thắt tử cung gây ra.
• Chảy máu âm đạo: thường là máu loãng không kèm máu cục, sẫm màu. Lượng máu chảy ra không tương ứng với lượng máu mất thực sự.

Triệu chứng thực thể:

• Tử cung co cứng liên tục, đáy tử cung cao dần lên. Sờ thấy tử cung co cứng như gỗ. Đo trương lực cơ bản tử cung tăng.
• Dấu hiệu tiền sản giật như phù, tăng huyết áp, protein niệu gặp trong hơn 60% trường hợp nhau bong non.
• Tim thai bất thường, biến đổi tùy thuộc vào độ nặng của bệnh.
• Khám âm đạo: cổ tử cung giãn mỏng, đoạn dưới tử cung căng phồng, bấm ối thấy nước ối màu hồng.

4. Phân loại nhau bong non?

Nhau bong non thể ẩn:

Trên lâm sàng thường không có triệu chứng gì. Thường chỉ phát hiện sau sinh thấy cục máu sau nhau. Ít khi phát hiện trước sinh bằng siêu âm.

Nhau bong non thể nhẹ:

• Tổng trạng bình thường, không có biểu hiện choáng
• Cơ năng: đau bụng ít, ra máu âm đạo với lượng ít
• Thực thể: trương lực cơ bản tử cung tăng nhẹ, tim thai bình thường

Nhau bong non thể trung bình:

• Toàn thân: có những thay đổi về huyết động như mạch nhanh, huyết áp hạ nhưng chưa có choáng thực sự.
• Cơ năng: đau bụng nhiều hơn, chảy máu âm đạo lượng vừa với các đặc điểm: máu loãng, không có cục máu đông, sẫm màu.
• Thực thể: trương lực cơ tử cung tăng nhiều, xuất hiện cơn co tử cung mạnh, tim thai biểu hiện một tình trạng suy thai, bắt đầu xuất hiện rối loạn đông cầm máu.

Nhau bong non thể nặng: còn được gọi là phong huyết tử cung bánh nhau.

• Toàn thân: choáng do mất máu nặng
• Cơ năng: đau bụng liên tục với cường độ mạnh, chảy máu âm đạo. Lượng máu chảy qua âm đạo không phản ánh đúng tình trạng máu mất thực sự của sản phụ.
• Thực thể: sờ bụng cứng như gỗ, biểu hiện của tiền sản giật, tim thai mất. Rối loạn đông cầm máu nặng nề, có thể có chảy máu ở các cơ quan trong cơ thể như phổi, dạ dày, ruột, thận, buồng trứng, thậm chí có thể là vị trí lấy đường truyền hay tiêm chích.
• Sự xuất hiện đầy đủ các triệu chứng lâm sàng giúp phân biệt với các bệnh lý cấp cứu khác trong sản khoa như đa ối cấp, vỡ tử cung, rau tiền đạo.

5. Đối tượng nguy cơ bệnh nhau bong non?

Biết được các yếu tố nguy cơ của nhau bong non giúp giảm thiểu tỷ lệ mắc bệnh. Các yếu tố nguy cơ bao gồm:

• Có tiền sử mắc nhau bong non ở lần mang thai trước
• Tiền sản giật, tăng huyết áp thai kỳ
• Sự căng giãn đột ngột quá mức của tử cung khi thay đổi thể tích tử cung như trong ối vỡ sớm, ối vỡ non, hoặc sau khi sinh thai thứ nhất trong song thai.
• Tổn thương của mạch máu bánh rau tại vùng rau bám trong các trường hợp như rau tiền đạo, cao huyết áp, đái tháo đường.
• Sang chấn lên vùng bụng của sản phụ.
• Thiếu axit folic, thường gặp ở những sản phụ có mức sống thấp.
• Hút thuốc, sử dụng các chất gây nghiện như cocain làm tình trạng nhau bong non diễn tiến nặng nề hơn.
• Bệnh lý liên quan rối loạn đông cầm máu
• Sản phụ trên 40 tuổi có nguy cơ mắc nhau bong non cao hơn.

6. Nhau bong non có nguy hiểm không?

Khi có tình trạng nhau bong non, thai nhi có thể mất một phần hoặc hoàn toàn oxy và các chất dinh dưỡng, nếu không can thiệp kịp thời cả mẹ và bé sẽ đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm. Cụ thể là:

Ở thai nhi

• Sinh non: Nghĩa là thai nhi sẽ được sinh ra trước tuần thứ 37. Thống kê cho thấy, khoảng 10% trẻ sinh non là từ mẹ bị nhau bong non.
• Vấn đề phát triển ở trẻ: Trẻ sinh non có thể gặp nhiều vấn đề sức khỏe ngay sau khi sinh hoặc nguy cơ về sau.
• Thai chết lưu: Nghĩa là thai nhi tử vong ở trong bụng mẹ khi mẹ mang thai ít nhất 20 tuần.

Ở thai phụ

• Sốc do mất máu: Đây là biến chứng thường gặp ở thai phụ bị nhau bong non, khi máu không được truyền qua nhau thai nuôi dưỡng thai nhi mà bị mất đi. Tình trạng sốc mất máu xảy ra rất nhanh, có thể ứ lại tử cung nhiều hơn là chảy ra ngoài âm đạo, nếu không xử trí kịp thời có thể đe dọa tính mạng thai phụ.
• Rối loạn đông máu: Bệnh có thể gây thiếu sinh sợi huyết, dẫn đến sau khi sổ thai ra ngoài thai phụ bị chảy máu loãng không đông. Nếu tình trạng này càng kéo dài có thể gây biến chứng rối loạn đông máu càng nặng, gây mất nhiều máu và nguy hiểm đến tính mạng thai phụ.
• Phong huyết tử cung nhau do không kịp thời cấp cứu trước đó, có thể phải cân nhắc cắt tử cung để bảo toàn tính mạng sản phụ.

Nhau bong non là tai biến sản khoa vô cùng nguy hiểm, cần được phát hiện và can thiệp điều trị càng sớm càng tốt. Chính vì thế, thai phụ cần theo dõi kỹ lưỡng các triệu chứng bất thường khi mang thai để đến bệnh viện sớm, điều trị kịp thời và hiệu quả!

Phòng khám Sản phụ khoa Phước Nguyên với kinh nghiệm hơn 36 năm chăm sóc sức khỏe bà mẹ, sẽ giúp giải đáp các thắc mắc này một cách chi tiết nhất. Để được tư vấn chi tiết, Quý khách vui lòng liên lạc tới số hotline 0902 751 725.